Καροποιός

Επαγγέλματα

altΤο επάγγελμα του καροποιού ήταν κλειστό και οικογενειακό. Ο καθένας είχε την τεχνική του και έβαζε την προσωπική σφραγίδα στις κατασκευές του. Τα κάρα που κατασκεύαζαν ήταν είτε δίτροχα που τα έσερναν γαϊδούρια ή βόδια, είτε είχαν τέσσερις τροχούς που τα έσερναν άλογα, με σιδερένιο σκελετό, ενώ το υπόλοιπο ήταν ξύλινο γεμάτο ζωγραφιές και σκαλίσματα στο χέρι. Τα κύρια μέρη του είναι οι τροχοί, η καρότσα και τα δύο ζευγόξυλα, στις άκρες των οποίων έδεναν τα άλογα ή τα βόδια που έσερναν το αμάξι. Θεωρείται από τα αρχαιότερα μεταφορικά και φορτηγά μέσα.

Τα παλιά χρόνια το κάρο ήταν μέσο πρώτης ανάγκης. Μ’ αυτό εξυπηρετούνταν σ’ όλες τις μετακινήσεις τους οι άνθρωποι κυρίως στην ύπαιθρο. Μ’ αυτό έκαναν οι γεωργοί όλες τις εργασίες τους και τις μεταφορές των προϊόντων τους. Μ’ αυτό πήγαιναν στον αρραβώνα και στους γάμους και μ’ αυτό μετέφεραν την προίκα των κοριτσιών.

Έντονα χρώματα με παραστάσεις από τη φύση όπως λουλούδια, ζώα, πουλιά κοσμούσαν τις εξωτερικές του επιφάνειες. Είχαν σιδερένιες τοξοειδής σούστες για απορρόφηση των κραδασμών.

Η κατασκευή του απαιτούσε μεγάλη τέχνη και μεράκι, που απαιτούσε πολύ χρόνο και μεγάλη προσοχή. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν ήταν το σκεπάρνι, το ξυλοφάι, η βαριά, το πριόνι, το σφιχτήρι, η αρίδα κ.ά. Οι καροποιοί  με μια πλάνη έφτιαχναν το σκελετό του κάρου, άξονες, καρότσα κ.λ.π.

Στην πλάνη έβαζαν το κούτσουρο και το έκοβαν στο σχέδιο που ήθελαν. Για τη μέση της ρόδας έφτιαχναν ένα «κεφαλάρι» με δώδεκα τρύπες για τις δώδεκα ακτίνες της ρόδας. Για το γύρω - γύρω της ρόδας έφτιαχναν ένα στεφάνι από  έξι ημικύκλια ξύλα. Στη συνέχεια έφτιαχναν ένα στεφάνι από σίδερο με ένα εκατοστό πάχος και επτά εκατοστά πλάτος. Άναβαν μεγάλη φωτιά γύρω από το στεφάνι για να διασταλεί το σίδερο. Αφού διαστέλλονταν το φορούσαν στην ρόδα,  ξύλο και σίδερο τα έπιαναν με δέκα βίδες και το έβρεχαν για να για να συσταλεί, «να μαζέψει». Όταν κρύωνε ξύλο και σίδερο γινόταν ένα.

Η Προσοτσάνη αποτελούσε εμπορικό και καπνοπαραγωγικό κέντρο αλλά είχε και τη φήμη των καλών καροποιών. Όλες σχεδόν οι οικογένειες είχαν και από ένα κάρο. Την περίοδο ακμής της κακοποιίας ήταν τα έτη 1924-1958 και υπήρχαν περίπου 20 καροποιοί. Αυτοί ίδρυσαν και Σύλλογο καροποιών «Η Πρόοδος» με περίπου 160 μέλη. Επίσης υπήρχε καροποιείο και στον Ξηροπόταμο.

Γιόρταζαν την ημέρα του Προφήτη Ηλία, πηγαίνοντας όλοι μαζί στη Δράμα για διασκέδαση.

Στη συνέχεια, με την πρόοδο της τεχνολογίας και την εμφάνιση των τρακτέρ και των τρίκυκλων, τα κάρα άρχισαν σταδιακά να εκτοπίζονται.

Με τη μετανάστευση, την αστικοποίηση και τη δραματική μείωση του αγροτικού πληθυσμού, οι καροποιοί μην έχοντας δουλειά, εγκατέλειψαν το επάγγελμα το οποίο σήμερα σπανίζει, όπως και πολλά άλλα.