ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Έθιμα |
Σε όλα τα χωριά, το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων, ομάδες παιδιών κάθε ηλικίας γύριζαν με ένα φαναράκι και ένα καλάθι στο χέρι και έψελναν τα κάλαντα της αντίστοιχης γιορτής. Ορισμένες φορές ψάλανε συνοδεία μουσικών οργάνων. Το φιλοδώρημα ήταν συνήθως φρούτα, αυγά και ξηροί καρποί. Στις μέρες μας τα κάλαντα λέγονται το πρωί με φιλοδώρημα μόνο χρήματα. Στον Βώλακα, λένε μόνο τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα κρατώντας στο ένα χέρι μία βέργα, την οποία κτυπούσαν κάτω με ρυθμό. Τα κάλαντα Χριστουγέννων στον Βώλακα είναι τα εξής:
«Ήρθαν τα Χριστούγεννα, εορτή μεγάλη
και το δένδρο του Χριστούλη, ήρθε-ήρθε πάλι.
Δένδρο με χρυσά στολίδια, με κουφέτα και παιχνίδια
Δώρα πάρετε παιδιά, απ’ του δένδρου τα κλαδιά».
Σε όλα τα χωριά, κατά τη διάρκεια του δείπνου την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων τελείται το έθιμο της «καντήλκας» ή «καντήμι». Ο πατέρας θυμιατίζει πρώτα τα φαγητά στο τραπέζι τρεις φορές, περνώντας το θυμιατό μπροστά από όλους ανταλλάσοντας ευχές για υγεία και καλή χρονιά. Έπειτα, θυμιατίζει όλους τους χώρους του σπιτιού (δωμάτια, αποθήκες, στάβλους) λέγοντας ανάλογες ευχές για υγεία, πλούσια σοδειά, καλή τύχη, πρόοδο κτλ. Η μητέρα ακολουθεί με μια αναμμένη λαμπάδα η οποία στη συνέχεια φωτίζει το δείπνο που ακολουθεί.
«Ήρθαν τα Χριστούγεννα, εορτή μεγάλη
και το δένδρο του Χριστούλη, ήρθε-ήρθε πάλι.
Δένδρο με χρυσά στολίδια, με κουφέτα και παιχνίδια
Δώρα πάρετε παιδιά, απ’ του δένδρου τα κλαδιά».
Σε όλα τα χωριά, κατά τη διάρκεια του δείπνου την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων τελείται το έθιμο της «καντήλκας» ή «καντήμι». Ο πατέρας θυμιατίζει πρώτα τα φαγητά στο τραπέζι τρεις φορές, περνώντας το θυμιατό μπροστά από όλους ανταλλάσοντας ευχές για υγεία και καλή χρονιά. Έπειτα, θυμιατίζει όλους τους χώρους του σπιτιού (δωμάτια, αποθήκες, στάβλους) λέγοντας ανάλογες ευχές για υγεία, πλούσια σοδειά, καλή τύχη, πρόοδο κτλ. Η μητέρα ακολουθεί με μια αναμμένη λαμπάδα η οποία στη συνέχεια φωτίζει το δείπνο που ακολουθεί.