Σαμαράς
Επαγγέλματα |
Ένα από τα επαγγέλματα που έχει χαθεί από την περιοχή μας είναι αυτό του σαγματοποιού (=σάγμα+ποιώ) ή σαμαρά.
Ο σαγματοποιός κατασκευάζει είδη ιππασίας, σαμάρια, σέλες, χαλινάρια, καπίστρια, λαιμαριές, «πισινέλες», τα γκέμια με τις πολύχρωμες χάντρες, τα κουδουνάκια, τις χονδρές ραφές, τα γυαλιστερά κουμπιά από μπρούντζο και άλλα εξαρτήματα.
Κύριο έργο του σαμαρά ήταν να φτιάχνει σαμάρια και ορισμένοι από αυτούς γνώριζαν να πεταλώνουν και τα ζώα ( γαϊδούρια, μουλάρια και άλογα).
Σημαντική διαφορά μεγέθους είχε μόνο το σαμάρι του γαϊδουριού που ήταν αρκετά μικρότερου του αλόγου. Το σαμάρι για το μουλάρι ήταν πιο μεγάλο ελάχιστα αλλά αρκετά πιο «βαθύ» για να μπαίνει πιο μέσα στο ζώο.
Το σαμάρι χρησίμευε ως κάθισμα του αναβάτη καθώς και για στερέωση πάνω του διάφορα αντικείμενα.
Τα περισσότερα υλικά που χρησιμοποιούσε ο σαμαράς έπρεπε να τα ετοιμάσει ο ίδιος. Η διαδικασία ξεκινούσε με το κόψιμο των ξύλων κατά προτίμηση το φθινόπωρο. Κατάλληλα ήταν τα ξύλα από πλατάνι, μουριά, καρυδιά, μηλιάρι, συκιά που αφού ξεραίνονταν αρκετά, ακολουθούσε το «σκίσιμό» τους το χειμώνα, καθώς ήταν επίπονη εργασία η οποία χρειαζόταν δύναμη και τέχνη.
Ο σαμαράς έπρεπε να πάρει μέτρα στο ζώο που του έφερναν για να φτιάξει το σαμάρι, το οποίο αποτελείτο βασικά από έναν ξύλινο σκελετό τον «αστράβη», από δυο προσκέφαλα και τη στρωματιά για να μην πληγώνονται τα ζώα. Ο ξύλινος σκελετός του σαμαριού αποτελούνταν από δυο πισινά και δυο μπροστινά μέρη που τα συνέδεαν τρεις σπάθες από την κάθε μεριά.
Τη στρωματιά τη γέμιζαν με ψαθί ή άχυρο, την έραβαν και την προσάρμοζαν στα σανίδια του ξύλινου σκελετού. Η στρωματιά αποτελείτο από τρία διαφορετικά υλικά και το πάχος της είναι μεταβαλλόμενο ανάλογα με το ζώο που προοριζόταν. Το εξωτερικό μέρος που ήταν από δέρμα κατσικιού που κάλυπτε τα εσωτερικά μέρη της στρωματιάς ή κάποιο χονδρό πανί που κάλυπτε τη λινάτσα συγκράτησης του ψαθιού και τέλος το σαμαροσκούτι (πολύ πυκνή ύφανση λινάτσας) που ακουμπούσε μαλακά την ράχη και το σώμα του ζώου. Πολλές φορές την έντυναν με λινάτσα ή δέρμα εξωτερικά για να αντέχει στις καιρικές συνθήκες.
Έπειτα, στόλιζαν το σαμάρι με πολύχρωμες χάντρες, κουδουνάκια, γυαλιστερά κουμπιά από μπρούτζο κ.α.
Κάθε περιοχή είχε και κάποιο ιδιαίτερο κατασκευαστικό χαρακτηριστικό όπως και κάθε τεχνίτης ή και κάθε χωριό χάραζε τα δικά του σημάδια σε κάθε κατασκευή του.
Ήταν αληθινά έργα τέχνης.