Σύντομο ιστορικό Καλής Βρύσης
Ιστορία |
Η Καλή Βρύση υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Προσοτσάνης του νομού Δράμας. Βρίσκετε 22 χλμ νοτιοδυτικά της Δράμας, κτισμένη στις ΒΑ υπώρειες του Μενοικίου όρους. Παλαιότερα ονομάζονταν Γκόρνιτσα (από το σλαβικό Na gore= προς τα πάνω). Η Κοινότητα Γκόρνιτσας αναγνωρίστηκε με το Β.Δ. της 14-3-1923 (ΦΕΚ Α’ 80). Μετονομάστηκε σε Κοινότητα Καλής Βρύσης, λόγω των πολλών αλλά και καλής ποιότητας νερών που έχει, με το Δ. της 1-4-1927 (ΦΕΚ Α’ 76). Στην Καλή Βρύση μπορεί κάποιος να φτάσει οδικώς, είτε σιδηροδρομικώς μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών-Αλεξανδρούπολης από τον σιδηροδρομικό σταθμό Δράμας, είτε αεροπορικώς μέσω του αεροδρομίου της Καβάλας. Οι αποστάσεις από Αθήνα είναι 800 χλμ., από Θεσσαλονίκη 150 χλμ. και από το αεροδρόμιο της Καβάλας 75 χλμ.
Οι κάτοικοι του χωριού ανέρχονται στους 700 περίπου και είναι στην πλειοψηφία τους γηγενείς στην καταγωγή, ενώ ορισμένοι κατάγονται από την Ανατολική Θράκη, την Μικρά Ασία και τον Πόντο. Ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και συγκεκριμένα με την καλλιέργεια καπνού, σιτηρών και βαμβακιού, ενώ τελευταία άρχισε να διαδίδεται και η αμπελοκαλλιέργεια. Επίσης, αρκετοί ασχολούνται με την κτηνοτροφία, καθώς και με την εξόρυξη μαρμάρων που υπάρχουν στην περιοχή. Οι κάτοικοι διακρίνονται για τη ζεστή φιλοξενία που παρέχουν στον κάθε επισκέπτη καθώς και την αγάπη τους για το γλέντι και την διασκέδαση.
Η ιστορία του χωριού χάνετε στα βάθη των αιώνων. Οι λατινικές και ελληνικές επιγραφές καθώς και τα νομίσματα που βρέθηκαν στην περιοχή, η παρουσία προϊστορικού οικισμού, το ιερό του Διονύσου κ.α., δηλώνουν την κατοίκηση της περιοχής από τα πολύ παλιά χρόνια. Στη Μεγάλη Τούμπα της Καλής Βρύσης εντοπίστηκε οικισμός της Ύστερης Εποχής του Χαλκού και της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου (1500-700π.Χ.) καθώς βρέθηκαν αγγεία και λίθινα εργαλεία. Στη θέση Μικρή Τούμπα της Καλής Βρύσης (2,5 χλμ. ΒΑ από το χωριό) ανακαλύφτηκε ορθογώνιο κτίριο διαστάσεων 34x16μ. Πρόκειται για ιερό του Διονύσου στα τέλη του 4ου με αρχές του 3ου αι. π.Χ. Το ιερό καταστράφηκε με πυρκαγιά πιθανότατα κατά τη Γαλατική επιδρομή στην περιοχή το 280-278π.Χ. Η περιοχή κατοικούνταν και κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους αφού στη Μεγάλη Τούμπα βρέθηκαν δύο ακτέριστες ταφές υστερορωμαϊκών χρόνων και λατινική επιγραφή με το όνομα της κώμης VICANI CI. Στην Καλή Βρύση βρέθηκαν χάλκινα βυζαντινά νομίσματα της περιόδου από το 324 μέχρι και το 1057.
Ο επιθεωρητής των ελληνικών σχολείων της Μακεδονίας Γεώργιος Χατζηκυριακού (το 1905-6) επισκεπτόμενος την Καλή Βρύση κατέγραψε τα εξής: «Επί των κλιτών του Μενοικίου όρους βρίσκεται η Γκόρνιτσα (Καλή Βρύση), περιλαμβάνει περί των 120 μάλλον πενιχρού χωρικού τύπου κατοικιών. Όλες είναι χριστιανικές. Ανήκουν στην ορθόδοξη ελληνική Κοινότητα αλλά πιέζονται στο να προσχωρήσουν στο βουλγαρικό σχίσμα. Διαθέτουν εκκλησία και σχολείο που διδάσκουν την Ορθοδοξία. Αλλά αγωνία και κατήφεια υπάρχει στους κατοίκους λόγω των συνεχών απειλών των συμμοριτών που κρύβονται επί του όρους πάνω από την κώμη». Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες την 7-7-1906 σκότωσαν τον Έλληνα ιερέα Ιωάννη Παπαεμμανουήλ. Ηγετικά στελέχη των Επιτροπών Αμύνης κατά τον Μακεδονικό Αγώνα ήταν οι: Ιωάννης Νόκας πρόεδρος, Άγγελος Παπαεμμανουήλ γραμματέας και Βασίλειος Καλλίας ταμίας. Μακεδονομάχος που πολέμησε στο αντάρτικο σώμα του Καπετάν Δούκα (Γαϊτατζή Ζέρβα) στο Μενοίκιο όρος ήταν ο Ιωάννης Μάρτζιος από την Καλή Βρύση. Διακρίθηκαν επίσης οι: Λιόκας Δημήτριος, Λιόκας Ιωάννης κ.α.
Το σχολικό έτος 1894-5 λειτουργούσε ελληνικό σχολείο με 80 μαθητές. Σύμφωνα με τον γενικό επιθεωρητή των ελληνικών σχολείων της Μακεδονίας Δ. Σάρρου το σχολικό έτος 1910-11, λειτουργούσε 4τάξιο αρρεναγωγείο με 38 μαθητές και 3τάξιο παρθεναγωγείο με 29 μαθήτριες καθώς και νηπιαγωγείο. Ο ναός του Αγ. Νικολάου (1848-51) είναι τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με πεντάπλευρη αψίδα, γυναικωνίτη και χαγιάτι. Σώζονται από τον αρχικό ναό, το ξυλόγλυπτο τέμπλο, εικόνες και ο άμβωνας. Ο ναός της Αγ. Μαρίνας (30-4-1883) είναι μονόχωρη δρομική ξυλόστεγη βασιλική με γυναικωνίτη και χαγιάτι (διαστάσεων 15,90 x 7,80μ.). Κάηκε το 1914 και ανοικοδομήθηκε από τον τότε μητροπολίτη Δράμας Αγαθάγγελο τον Μάγνητα.
Η Καλή Βρύση έχει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Η διατήρησή της είναι το βαρύ χρέος όλων των κατοίκων καθώς και του Πολιτιστικού Συλλόγου, που συνεχίζουν με θρησκευτική ευλάβεια όλα τα ήθη και τα έθιμα που κληρονόμησαν. Με μια επίσκεψη στο χωριό, ο περιηγητής μένει εντυπωσιασμένος από τις ομορφιές που έχει αυτός ο τόπος, αλλά και από τους ζωντανούς ανθρώπους που πλαισιώνουν αυτή την μικρή κοινωνία.