Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης

Αιδεσιμότατοι άγιοι πατέρες

Κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι του Λαού και των Αρχών

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι

Φίλες και φίλοι συντελεστές  -καθ’ οιονδήποτε τρόπο- του μνημείου των Μακεδονομάχων του δήμου Προσοτσάνης.

Φίλες και φίλοι

Μετά τον ατυχή για την Ελλάδα πόλεμο του 1897, (που μπορεί τελικά να κατέληξε σε ήττα της Ελλάδας, αλλά και να επιβλήθηκε με απαίτηση της Γερμανίας Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος, εντούτοις η σημασία του υπήρξε τεράστια, όχι μόνο ως προς την εξέλιξη του Κρητικού ζητήματος που τελικά η Ελλάδα ήταν αυτή που δικαιώθηκε, με παράλληλη διάσωση της τιμής της Ελλάδας, παραμένοντας η ελληνική κυβέρνηση σθεναρά ανυποχώρητη (με την ουσιαστική και έμπρακτη στήριξη της τότε αντιπολίτευσης) στην απόφασή της μη φειδόμενη των όποιων οικονομικών συνεπειών, με δεδομένο την από τετραετίας (19 Δεκεμβρίου 1893), κήρυξη πτώχευσης του Χ. Τρικούπη, καθώς ακόμα και των απειλών των Μεγάλων Δυνάμεων περί επιβολής ναυτικών αποκλεισμών, όσο πρωτίστως και το σημαντικότερο, την εξ αυτού άμεση προετοιμασία και ανταπόκρισή της στους Βαλκανικούς πολέμους που κατέληξαν τουλάχιστον για την ίδια νικηφόροι), μαρασμός και απογοήτευση κυριαρχούν στη χώρα.

Η απογοήτευση όμως αυτή φέρνει και την αντίδραση δυναμικών στοιχείων του έθνους.

Ανάταση και προθυμία για θυσίες και ολοκαυτώματα διακρίνουν πολλούς νέους της εποχής.

Η Μακεδονία υπήρξε ανέκαθεν η «ψυχή» της Ελλάδας. Ο Μακεδονικός Αγώνας αναμφίβολα κατέχει μια θέση αληθινής εποποιίας και καταλαμβάνει δικαιολογημένα μια από τις κορυφαίες σελίδες της νεότερης ελληνικής Ιστορίας. Δεν ήταν μόνο η ισχύς των αντιπάλων, αλλά και οι συνθήκες των πολεμικών αναμετρήσεων.

Ο Μακεδονικός Αγώνας  (1904-1908) ήταν ένας αγώνας διμέτωπος, σκληρός και δύσκολος , άγνωστος στη δύναμη και το πάθος του για τους περισσότερους. Αγώνας με πολλές θυσίες, με πολλούς σιωπηλούς μάρτυρες και γενναίους πολεμιστές που έγινε για την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Τούρκους, αλλά πρώτιστα, για την επιβίωση του ίδιου του ελληνισμού από τον κίνδυνο του σλαβισμού. Ήταν ένας αγώνας που τον επωμίσθηκε κυρίως ο ελληνισμός της Μακεδονίας, με τη συνδρομή του μικρού και ανίσχυρου τότε Ελληνικού κράτους, αλλά και την εθελοντική συμμετοχή πατριωτών από τις ελεύθερες περιοχές της Ελλάδας.

Με τον επίζηλο τίτλο του Μακεδονομάχου ξεκινούν εθελοντικά αγωνιστές απ’ όλες τις γωνιές της ελεύθερης ελληνικής γης και αρματωμένοι ψυχικά και υλικά προχωρούν προς την ονειρική Μακεδονία, για να εμψυχώσουν τους ντόπιους συνδέσμους τους, να δημιουργήσουν σε άλλους τα απαραίτητα εκείνα ψυχικά αποθέματα ελπίδας και αντίστασης  για να συστρατευθούν, με την ακλόνητη πίστη ότι ο αγώνας τους είναι ιερός.

Αγώνας υπέρ βωμών και εστιών, για τον οποίο θεωρούν τιμή να δώσουν και τη ζωή τους ακόμα.

Οι εθελοντές άφοβα αυτοεπιστρατεύονται, αν και γνωρίζουν ότι πιθανή έκβαση του εγχειρήματός τους μπορεί να είναι ο θάνατός τους.

Χρειάστηκε η προσφυγή σε παραδοσιακές δυνάμεις και αξίες του Ελληνισμού, όπως η κλέφτικη παράδοση, η παλικαριά και η ιδιωτική πρωτοβουλία προκειμένου να καλυφθούν τα οργανωτικά αδιέξοδα. Αποδείχτηκε πως το μεγαλείο του Ελληνισμού βρίσκεται στη συλλογικότητα, στα υψηλά οράματα και τους κοινούς αγώνες.

Οι χρόνοι του Μακεδονικού Αγώνα προπαρασκεύασαν τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913, που έκριναν αποφασιστικά την τύχη του Βόρειου ελληνισμού.

Μία πορεία - ένας κύκλος γεμάτος εκκρεμότητες, ανησυχίες, υπαινιγμούς, υποψίες, καχυποψίες, φόβους, προστριβές, συγκρούσεις, εξάρσεις, πισωγυρίσματα και ταυτόχρονα πολλές αντιφάσεις.

Σπάνια ένας τόπος κι ένας λαός έχουν διατρέξει μία τόση πυκνή και βαριά ιστορική διαδρομή, με προσδοκίες, ανατροπές, εξελίξεις, πάθη, συγκρούσεις, ελπίδες, αγώνες, καταστροφές και θανάτους.

Φοβάμαι ότι καμία λέξη δεν μπορεί να περιγράψει με ακρίβεια τα όσα συνέβησαν εκείνη την ιστορική περίοδο.

Εμείς ως Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας,  που εκπροσωπώ και προεδρεύω, οφείλουμε το πλάτεμα του ιστορικού φάσματος για να δημιουργήσουμε –ως συμβολή- στέρεες βάσεις ιστορικής αντικειμενικότητας.

Θέλουμε να συμβάλλουμε στην ανάγκη δημιουργίας της αναδρομής σ’ όλες τις πηγές με συγκριτικούς ελέγχους, κριτική σύνθεση και ανάπλαση όλων των δεδομένων.

Μια αναγκαία εξήγηση σε όσους έχουν συνείδηση της κρισιμότητας των καιρών.

Στο Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας είναι συσσωματωμένοι μέχρι στιγμής οι πολιτιστικοί σύλλογοι των χωριών: Βώλακα, Καλής Βρύσης, Μοναστηρακίου, Ξηροποτάμου, Παγονερίου, Πετρούσας, Προσοτσάνης «ο Μέγας Αλέξανδρος» και Πύργων, επιδιώκουμε και συμβάλουμε στο να αναδειχθούν τα δύο κυρίαρχα ζητήματα  όσον αφορά τον Μακεδονικό Αγώνα, δηλαδή:   α) η ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΜΝΗΜΗ και β) η ΔΗΜΟΣΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ.

Θέλουμε παράλληλα να φωτίσουμε τα γεγονότα, τα διδάγματα που η ιστορική δράση παρέχει για να καταστούν εθνωφελή.

Το ζητούμενο για μας είναι η γενικότερη προστασία και η ανάδειξη του ιστορικού και πολιτιστικού μας αποθέματος.

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς οι εκδηλώσεις προς τιμήν του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή της Δράμας έλειπαν και λείπουν από τη Δραμινή ζωή (Ιστορική, Πολιτική, Κοινωνική, Πολιτιστική και Λαογραφική).

Εμείς κρίνουμε ότι θα πρέπει να είναι μια μελέτη μεγάλης πνοής, καινοτόμα και πλούσια σε ιδέες, που να δείχνει ότι η ιστορία δεν αφορά μόνο τους ιστορικούς, αλλά ολόκληρη τη δραμινή κοινωνία, δεν αφορά μόνο το παρελθόν αλλά το παρόν και το ΜΕΛΛΟΝ.

Επιδιώκουμε να διαφυλάττουμε όλα όσα άντεξαν στο χρόνο ώστε οι διεκδικήσεις μας να τεκμηριώνονται ιστορικά για να αλλάξει η νοοτροπία, πρακτικές και συμπεριφορές και να γίνει ο καθένας πιο υπεύθυνος για να σέβεται τη σχέση ιστορίας, πολιτισμού και κοινωνίας.

Τα γεγονότα και οι θυσίες πολλές φορές ξεχνιούνται.

Η προφορική παράδοση, καλή ή κακή χάνεται, αν δεν καταγραφεί και αποτυπωθεί.

Η μνήμη τελικά είναι που καθορίζει ποιοι είμαστε. Η μνήμη όμως πρέπει να είναι έντιμη και να αναπαράγει την αλήθεια. Να είναι δηλαδή υπεύθυνη μνήμη.

Οι Έλληνες όμως δεν έχουμε το δικαίωμα - δεν επιτρέπεται  - να λησμονούμε ούτε και να παραποιούμε την ιστορία, γιατί αν το πράξουμε, θα αφανισθούμε.

Οι μέχρι τώρα περιπέτειες του έθνους επιβάλλεται να μας διδάσκουν,  να μας νουθετούν και να μας καθοδηγούν.

Τούτο επιβάλλει η αγάπη προς την ειρήνη, την ελευθερία και την πατρίδα αλλά και διδάσκει και επιτάσσει η Ελληνική Ιστορία.

Ως Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας διοργανώσαμε την 16η,17η και 18η  Νοεμβρίου 2012 θεματικό συνέδριο  στο Δημοτικό Ωδείο Δράμας με τον τίτλο: «Από τον Μακεδονικό Αγώνα …στην απελευθέρωση της Δράμας».

Σκοπός του Συνεδρίου ήτανε - και επιτεύχθηκε στο μέγιστο δυνατό βαθμό - να αποτιμήσει τις εξελίξεις στην περιοχή της Δράμας κατά την περίοδο από το 1870, όταν με την ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας το Μακεδονικό Ζήτημα εισήλθε στην κρισιμότερη φάση του, έως τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-1913, όταν η περιοχή απελευθερώθηκε και ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος.

Πιστεύουμε πως εντός του έτους ή στις αρχές του επόμενου να τυπωθούν τα πρακτικά και έτσι προσδοκούμε να διαχυθεί αυτή η γνώση σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη και φορέα της Δράμας για να προσφέρουμε στον πληθυσμό της παραμεθόριας περιοχής μας  ένα αίσθημα ανάτασης.

Θέλουμε να αποτελέσει το συνέδριό μας αφετηρία και να είναι η αφορμή για περαιτέρω ιχνηλάτηση, εμβάθυνση, αναζήτηση, διάδοση και μεταλαμπάδευση μιας παρακαταθήκης συνέχειας της πλούσιας ιστορικής μας κληρονομιάς και ταυτότητας.

Μ’ αυτά τα δεδομένα και  πλαίσια  προτείναμε στο δήμο Προσοτσάνης και στον αξιόλογο δήμαρχό του κ. Άγγελο Λύσσελη την κατασκευή ενός μαρμάρινου μνημείου, για να τιμήσουμε - ως ιστορικό καθήκον τη μνήμην των μεγάλων αγωνιστών και ευεργετών για την ελευθερία της πολύπαθης περιοχής μας - τους πολλούς ήρωες και πεσόντες προερχομένους από το δήμο Προσοτσάνης που αγωνίστηκαν για την ελευθερία του τόπου μας με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων απελευθέρωσης της περιοχής μας από τη διπλή κατοχή Τούρκων και Βουλγάρων και την ενσωμάτωσή της στο ελληνικό κράτος, ο οποίος,- ευαισθητοποιημένος ο ίδιος -αφού έλαβε όλες τις απαραίτητες πρωτοβουλίες και ενεργώντας τα δέοντα για να επιτευχθεί το συγκεκριμένο αυτό έργο, έδωσε τον καλύτερό του εαυτό και σε άριστη συνεργασία μαζί μας ώστε να βρισκόμαστε σήμερα στην πολύ ευχάριστη θέση καιτο ιστορικό γεγονός στις 19 Οκτωβρίου 2014 να κάνουμε τα αποκαλυπτήρια του μνημείου των Μακεδονομάχων του Δήμου Προσοτσάνης στην είσοδο του πάρκου «Μέγας Αλέξανδρος» στην Προσοτσάνη.

Ιδού το αποτέλεσμα μιας γόνιμης ζύμωσης της ευαισθησίας με τη γνώση.

Ευχαριστούμε κύριε δήμαρχε της Προσοτσάνης για όλα.

Με τέτοιες ενέργειες και δράσεις πιστεύουμε πως επιτυγχάνεται η ιστορική γνώση και η συλλογική εθνική συνείδηση, επίσης δύναται να εννοηθεί καλύτερα το θουκυδίδειο απόσταγμα ότι η ιστορία είναι η παρακαταθήκη των πεπραγμένων, ο μάρτυς για το παρελθόν, το παράδειγμα και η συμβουλή για το παρόν, η προειδοποίηση για το μέλλον.

Φιλοδοξούμε ως Δραμινοί να προσφέρουμε στον τόπο μας το έργο  αυτό, το οποίο θα γίνει κτήμα του Δήμου και που θέλει να αποθανατίσει την ελληνική ανδρεία και ολοζώντανη να την παραδώσει στο θαυμασμό του σύμπαντος έθνους και ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Οι επερχόμενες γενεές θα έχουν να θαυμάσουν και να διδαχθούν, οραματιζόμενες το μέλλον, ανάλογο προς παρά της γενεάς μας παραδιδόμενον αυταίς παρόν.

«Ζήτω ο Μακεδονικός Αγώνας. Ζήτω η Μακεδονία. Ζήτω η μεγαλυνθείσα Ελλάς. Ζήτω το Ελληνικό Έθνος».

Προσοτσάνη 19/10/2014

Γιάννης Παπουτσής